حاشیه ای برسقوط شهرزبدانی سوریه

شهرزبدانی شهری واقع درسی مایلی شمال دمشق ونزدیک مرزلبنان اولین شهرسوریه است که گفته می شود آزادشده است افسران ارتش آزاد سوریه ادعا کرده اند که پس ازپنج روزنبرد سنگین موفق به امضای موافقتنامه ای باارتش سوریه برای خروج ارتش ازشهرشده اند. اینکه رژیم سوریه چه برنامه ای برای شکستن آن شهررادرپس ذهن خود دارد درهاله ای ازابهام وجود دارد. زبدانی، شهری که درآن گفته می شود قبراولین شهید درزمین یعنی هابیل فرزند حضرت آدم درآن قراردارد ازاولین شهرهای سوریه بود که مقاومت درمقابل رژیم سوریه را آغازکرد

پادگان زبدانی همانند اردوگاه اشرف مجاهدین درعراق پایگاهی به شمارمی رفت که نیروهای سپاه پاسداران پس ازپیاده شدن ازهواپیما در فرودگاه دمشق عازم آنجامی شدند تاپس ازتوجیهات اولیه، آموزش وتجهیزبه پادگان امام علی واقع دربعلبک درجنوب لبنان اعزام شوند. این شهرکه درکنارکوههای بلند قراردارد سرپل نیروی قدس سپاه درسوریه وقرارگاه پشتیبانی لبنان به شمارمی رفت. نیروهای اعزامی درطی دوره استقرارخود درآن پادگان بابرنامه هایی نیزسرگرم می شدند اعزام به زینبیه وزیارت قبرحضرت زینب ورقیه، مسجد جامع اموی و راس الشهداء ، زیارت قبرحجربن عدی ازیاران امام علی وبازدید ازمنطقه قنیطره درپای ارتفاعات جولان وحاجزموجود بین نیروهای سوریه واسرائیل که توسط نیروهای سازمان ملل کنترل می شد بخشی ازاین برنامه ها راتشکیل می داد.

ژوئن سال 1982 بود وهنوزدوهفته ای ازپیروزی ارتش وسپاه درنبردهای فتح المبین وبیت المقدس یا آزادی خرمشهردرجنگ ایران با عراق نمی گذشت که خبرتهاجم برق آسای اسرائیل به لبنان واشغال بیروت همه منطقه رادربهت فروبرد. عملیاتی که با حدود 8 لشکرارتش اسرائیل وبا رمز”صلح برای الجلیل” آغاز شده بود وپاکسازی لبنان ازنیروهای فتح، ایجاد یک حاشیه امنیتی به مساحت تقریبی 40 کیلومتر مربع برای درامان ماندن شهرک ها واقع درمرزلبنان بااسرائیل ونهایتا وادارکردن دولت لبنان به ایفای مسئولیت خود را درقبال حمله چریکهای فلسطینی ازمرزلبنان به ان کشوردنبال می کرد.

رییس جمهورلبنان الیاس سرکیس ازتمام کشورهای اسلامی وعربی درخواست کمک کرد وآیت الله خمینی درپیامی خطاب به کشورهای مذکوربرای اولین بارواژه “استرجاع” یا بازگشت به خویشتن همراه بامصیبت رادرمورد آنها بکاربرد رژیم سوریه مستاصل ازهمه جا ابتداء دست به دامان شوروی شد اما ظاهرا کارازکارگذشته بود وازخرس قطبی کاری برنمی آمد.حافظ اسد سپس روی به سمت ایران آورد که در آن روزسرمست ازپیروزی درجبهه های جنگ خود باعراق بود ورهبران وانقلابیون ایران نیزکه بافلسطین ولبنان پیوندی دیرینه داشتند بدون توجه به آنچه که مرزهای غربی آنها می گذشت باشتابی وصف ناپذیرروانه سوریه وجنوب لبنان شدند.

اولین هیات ایرانی در16 خرداد 61 وارددمشق گردید علی اکبرولایتی وزیرامورخارجه، سرهنگ سلیمی وزیردفاع، محسن رضایی فرمانده کل سپاه، سرهنگ علی صیادشیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، محسن رفیق دست معاون لجستیک سپاه، علی اکبرمحتشمی سفیرایران درسوریه واحمدمتوسلیان فرمانده تیپ محمدرسول الله تهران اعضای هیاتی بودند که براساس دستورآیت الله خمینی به رییس جمهوروقت علی خامنه ای با مقامات سوری ملاقات وبرنامه دفاع ازلبنان راطراحی کردند. آنها بروی ورود سوریه به جنگ وکریدورتدارکاتی ترکیه بنابه تعهدات شفاهی رهبران این کشورحساب کرده بودند وبراین اساس استعدادی باندازه یک تیپ شامل یک گردان ازتیپ های 27 محمد رسول الله تهران سپاه ودوگردان یک وچهارازتیپ تکاوری 58 ذوالفقارارتش را بفاصله یک هفته واردسوریه کرده ودرهمین پادگان زبدانی بین دمشق ومرزلبنان مستقرکردند اماباگذشت 2 هفته معلوم شد که نه سوریه بدلیل تهدید توپخانه ای دمشق توسط اسرائیل قادربه ورود به جنگ است ونه ترکیه می تواند ازنظرلجستیکی کمک خاصی به سوریه ولبنان بکند ودرهمین فاصله بود که آیت الله خمینی ازمواضع قبلی خود عقب نشینی کرده وکشاندن ایران به جنگ لبنان رادرحالیکه خود درحال جنگ با عراق بود توطئه آمریکا واسرائیل برای نجات صدام نامید وسپس باطرح شعار”گذشتن راه قدس ازکربلا” دستوربازگشت نیروهای ایرانی ازلبنان راصادرکرد.

باتوجه به دستورآیت الله خمینی مبنی برعقب نشینی ازشرکت درجنگ لبنان عمده نیروها مجددا به ایران بازگشته وازآنجاییکه رهبرایران درنامه خود به فرماندهان قید کرده بود که چنانچه ارتش سوریه واردجنگ بااسرائیل بشود ایران نیزدرکنارسوریه خواهد بود تعدادکمی از نیروهای سپاه درهمین پادگان زبدانی به اصرارسفیرایران درسوریه وجهت آموزش نیروهای لبنانی باقی ماندند.

باانتشاراخبارامکان ورود ایران به موضوع جنگ اسرائیل با لبنان تعدادی ازنیروهای فالانژیست که درآن زمان بدلیل اقدامات نیروهای الفتح درمرزلبنان بااسرائیل وکشاندن کشورشان به جنگ درکنارارتش اسرائیل قرارگرفته بود اقدام به محاصره سفارت ایران دربیروت درروز 13 تیرماه 1361 کرده وهرلحظه امکان حمله آنها به نمایندگی می رود محسن موسوی کاردارایران درفردای صبح همان روزخود رابه پادگان زبدانی رسانده ازاحمدمتوسلیان فرمانده نیروی سپاه درخواست کمک می کند تنها بفاصله چندساعت پس ازاین درخواست درحالیکه نیروهای تحت امرسپاه درحال آماده شدن جهت بازگشت به تهران بودند وی بالاتفاق فرمانده تیپ محمدرسول الله ودونفردیگربنامهای کاظم اخوان وتقی رستگارپادگان زبدانی درسوریه رابه مقصد سفارت ایران دربیروت با خودروشماره دیپلماتیک ترک می کنند سفری که درآن بازگشتی نبود درفاصله 12 مایلی بیروت ماشین فوق وسرنشینان آن دریک پست بازرسی توسط نیروهای فالانژ موسوم به “قوات لبنان” گرفتارآمده وتاهم اکنون که حدود 30 سال ازآن ماجرامی گذرد هیچ خبری ازآنها دردست نیست.

سفیرایران درسوریه حجت الاسلام سید علی اکبرمحتشمی بود که اکنون درصف اصلاح طلبان مخالف خامنه ای می باشد وی توانست با توجه به تیزهوشی واستفاده ازلباس روحانی وسابقه خود عناصری انشعابی ازسازمان میانه روی امل (افواج مقاومه اللبنانیه) را با جریان جدید وتندروموردنظرایران که عمدتا ازروحانیون جوان بنادرصوروصیدابودند راگرد هم آورده “حزب الله ” لبنان را دردمشق پایه ریزی کند کسانی که پس ازآن ملاقات بعدا رهبری حزب الله رابعهده گرفته با نیروهای سپاه مستقردرپادگان زبدانی سوریه بزرگترین سازمان سبه نظامی دنیا را ایجاد کردند.

احمدمتوسلیان فرمانده تیپ 27 محمدرسول الله که نگارنده تنها دوماه قبل اورا درعملیات فتح المبین (آزادی زمین های شمال خوزستان) دیده وفانسقه اهدایی وی راهنوزبه یادگار دارم درمدتی کمترازیک ماه ازحضورخود درپادگان زبدانی وپیش ازاسارت وکشته شدن خود و همراهانش توسط نیروهای فالانژیست لبنان تنها دوبارموفق به دیدار با رهبران آینده حزب الله شد باراول دردفترسفیرایران سید علی اکبر محتشمی پوردردمشق وباردوم دربعلبک دریکی ازمنازل وابسته به سفارت ایران که در آن ازلبنانی ها ابوهشام یا سیدحسین موسوی ازانشعابیون حزب امل باپایگاهی دردره بقاع، شیخ راغب حرب، عباس موسوی، شیخ صبحی طفیلی، شیخ محمدبزیک وچندتن دیگر واز ایرانی ها نیزحاج ابراهیم همت معاون وی، اکبرزجاجی پورفرمانده گردان ومحسن موسوی کارداربالاتفاق دبیردوم سفارت حضورداشتند

اکنون باگذشت سی سال ازآن روزبسیاری ازشخصیت های مذکوریاکشته شده اند یا نظیرعلی اکبرمحتشمی پوروشیخ صبحی طفیلی(دبیرکل سابق حزب الله) به مخالفین سیاستهای رژیم وسازمانهای خود تبدیل گردیده اند وشهرزبدانی که روزی پایگاه کمک به رژیم سوریه درجهت پیشبرد سیاستهای خود درلبنان بود با آزادی بدست ارتش آزاد سوریه به کانونی برای سرنگونی آن رژیم ودولت دست نشانده اش درلبنان در آمده است. اینکه درآینده نزدیک چه سرنوشتی راخداوند برای این شهررقم زده است تنها باید گفت تا چه پیش آید وچه درنظرآید.

فاعبروا یا اولی الابصار