اسلام به حلالیت روی می آورد

دکترسعدالدین الهلالی، استادفقه تطبیقی دردانشگاه اسلامی الازهربااعلام حلالیت آبجو و مشروبات الکلی که ازمیوه هایی بغیراز انگور تهیه می شوند ونیزانسان رابه مرحله مستی نرساند موجی جدید ازتفسیراصول اسلامی رادرنخبگان جامعه اسلامی اعم ازروحانی و غیرروحانی براه انداخته است

دراوایل دهه 90 میلادی بود که به اقتضای شغلم سفرهای چندی به کشورکروواسی داشتم ودرآنجامتوجه شدم که برخی ازمسلمانان آن کشورونیزکشوربوسنی هرزوگوین نوعی ازشراب موسوم به براندی Brandy راحلال می دانند ووقتی ازیکی ازدوستان کرواتم دلیل آن راپرسیدم وی بمن گفت که درزمان حمله سلطان محمد پادشاه عثمانی به بخش هایی ازاروپا وازجمله حوزه بالکان فعلی وی ازنوعی براندی که ازآلوسیاه گرفته می شود وهم اکنون نیزدرکروواسی به آن شلوویتزا گفته می شود خوشش آمده ودستورحلال بودن براندی را می دهدالبته اصل واژه براندی فرانسوی ومربوط به شراب گیری ازهرمیوه تازه ای است که امکان تقطیرآن وجودداشته باشد و ظاهراعلاوه برانگورشامل میوه هایی نظیرگیلاس وسیب و…می شود وبالاخص درفرانسه براندی کالوادوس که ازسیب گرفته می شود بسیارمشهوراست

اما همراه با پیشرفت جوامع جهانی واختلاط پیروان دین اسلام با دیگرادیان ومذاهب ونیازبه پویایی وتطبیق فقه واحکام اسلامی متناسب با دنیای مدرن نیازبه اینگونه حلیت ها رابیشتروبیشترکرده است بعنوان مثال درلبنان بعنوان کشوری که درفلب خاورمیانه دربرگیرنده ترکیبی ازمذاهب مختلف است علامه فضل الله معتقد است دراسلام، حجاب یک امرظاهری واجباری نیست ونمی توان برآن یک حکم بدون توجه به شرایط محیطی رادرنظرگرفته واجباری بودن آنراتنهامختص خانواده پیامبردانسته است وی درخصوص پوشش زنان مسلمان درکناردریا نیزتفسیرخاص خودرادارد ومعتقد است که نباید پوشش زنها موجبی جهت گردش نگاهها به سمت آنان شود چه با پوشش اسلامی وچه بیکنی هایی که موجب جلب نظر دیگران بشود وی به مبارزه با حجاب توسط دولتها که نمونه های آن رادرترکیه، فرانسه وبرخی دیگرازکشورهای دارای نظام سکولارمی بینیم بهمان اندازه مخالف است که با دولتهایی اسلامی که می خواهند بزور حجاب برسرزنان ودختران خودنگهدارند.

دربوسنی نیزعمده زنان مسلمان درقبل ازجنگ با صربها درابتدای دهه 90 بی حجاب بوده وفقط درهنگام عبادت روسری یا شالی رابروی سرخودمی کشیدند . پوشش این مسلمانان کوچکترین شباهتی به پوشش سیاه یابهمراه برقع زنان مسلمان درخاورمیانه نداشته است.

دربخش ماکولات نیزهمین چالش درجریان است وان داستان زبح اسلامی یا Halal Meat است آیت الله خمینی پس از انقلاب اولین روحانی بود که به اصول مسلم اجتهاد رجعت نمود وآن “عدم دخالت فقیه درموضوع ” بود بهمین دلیل وقتی ازایشان درمورد حلیت ماهی اوزان برون استفتاء گردید ایشان حرام بودن ماهی های بدون فلس راحکم اسلام دانستند ومورد “اوزون برودن” رابه گروهی ازبیولوژیستها حواله دادند یادرموردحرمت بازی شطرنج وموسیقی نیزبه همین ترتیب عمل کردند.

اخیرادرافتتاح مجتمع صنعتی گوشت مشهد درحضورمعاون وزارت جهادکشاورزی وریاست شورای حلال کشورادعا شده است که دستگاه تمام اتوماتیک ذبح اسلامی تولید وحتی کشورهایی نظیربرزیل که یکی ازتامین کننده گان گوشت کشورمی باشد سفارش خرید 40-35 واحد ازدستگاههای فوق رانموده است

مطلب جالب اشتراک نظربرخی جوامع مسلمان ویهودی دربخش ماکولات وبرخلاف چالش های ایدئولوژیک آنان است بطوریکه یهودیان مقید به رعایت احکام درحلال بودن گوشت “کوشر” ترجیح می دهند موادغذایی موردنیازخودرااز فروشگاههای اسلامی با مارک “حلال” تهیه کنند تاازفروشگاههای وابسته به جوامع مسیحی واینهم ازپدیده های عحیب وفریب زمانه ماست

نکته طنزجالبی که بنظرم رسید این بود درجریان یکی ازسفرهایم به کروواسی روزی با راننده ای مسلمان مواجه شدم که هرچند دقیقه یکبارازجیب بفل درب ماشین خود بطری آبجو یامشروب خود رادرمی آورد وگلویی تازه می کرد ووقتی ازوی پرسیدم که شما که مسلمان هستی پس چرااینقدرالکل می خوری ؟ وی باخونسردی برچسب بطری اش رانشانم داد که نوشته بود حاوی 16% الکل است ومدعی بود باریختن حدود 16% ظرفیت اولیه آن بقیه محتویات بطری حلال می شود؟!

علی ایحال چنین به نظرمی رسد که اکنون دین اسلام ومذاهب متفرقه آن دریکی ازبرزخ های تاریخی خودقراردارد که یاباید با ایجاد تلرانس بیشترپاسخی برای مسائل خود دررابطه باجهان پیشرفته مسیحی ومستحدثات ناشی ازدنیای مدرن ومتجدد آن داشته باشد ویا اینکه عطای رابطه با دنیای خارج رابه لقایش بخشیده انزواپیشه کند.