واقعیت امراینست که پس ازحمله آمریکا ومتحدانش به عراق وافغانستان رژیم ایران به یک بازنگری درسیستم دفاعی خود دست زد و بالاخص مشاوران روسی درخصوص آسیب پذیری بیش ازحد پوشش راداری ایران نیزازقبل به دولت ایران هشدارداده بود یکی از مقامات روسی به یک ایرانی گفته بود وی قادراست هرمحموله سلاح رابدون شناسایی وکشف درمرکزایران پیاده کند بدون اینکه سیستم دفاع هوایی ایران ازوجودهواپیما ومحموله اطلاع پیداکند البته حضورنیروهای آمریکا موسوم به نیروهای دلتا دراردیبهشت 59 در صحرای طبس نیزمویدی براین مطلب بود.
بحث دستیابی وخرید سیستم ضدموشکی اس -300 توسط یکی ازمعاونین دریابان علی شمخانی وزیردفاع خاتمی بنام مهدی ارکانی که بعدا نیزبدلیل یکسری اتهامات بازداشت شد ازاواخرسال 2003 آغازگردید ولی مقامات رشوه خوارروسی بدلیل دولتی بودن معامله وعدم عبورازکانال دلالان موردنظرخود روی چندان خوشی به این درخواست نشان ندادند وتحت عنوان استراتژیک بودن این سلاح اززیر بارمذاکره شانه خالی کردند.
نهایتا درسال 2004 یکی ازفرماندهان سابق سپاه که دربخش خصوصی فعال بوده است موفق به برقراری ارتباط با مقامات روسی می شود ولی به موازات آن یک کانال دیگرکه انتهای آن به حسن روحانی وسردارنقدی ویکی ازشیوخ اماراتی می رسد نیزموفق به برقراری همان ارتباط می شوند وجنگ میان این دوگروه برای تصاحب نقش دلالی دراین معامله درمی گیرد سازمان حفاظت اطلاعات وزارت دفاع که دراختیاربیت رهبری است تحت ریاست سردارصادق ازگروه مرتبط با سردارنقدی حمایت می کند ودفتربازرسی وزارت دفاع تحت ریاست سردارعلیرضا عسگری (که بعدادستگیر، شکنجه ونهایتا به آمریکا پناهنده شد) ازگروه دیگر
نکته اساسی دردرگیری بین این دوگروه اینست که باندمرتبط با سردارنقدی درصدد است که پیش پاافتاده ترین نسل اس-300 را که درسیستم روسی به PMU معروف است باقیمتی 3 برابرمعمول خریداری نماید ولی گروه باتوجه به تلاش شوروی جهت فروش سیستم پیشرفته اس -400 به امارات متحده عربی می گوید حداقل اگرامکان فروش اس-400 به ایران نیست بهتراست که آخرین نسل اس -300 که PMU-2 خوانده می شود ودرمقابل بسیاری ازعوامل ایمن تراست وباقیمتی معادل نصف نسل قدیمی خریداری شود گروه دوم بدلیل ارتباط بابخش خصوصی وشبکه دلالان مرتبط با مقامات ارشد روسی ازجمله ژنرال دیمیترویف مسئول صادرات سلاح شوروی از تجارب حرفه ای تری برخورداربوده اند
سیستم درنظرگرفته برای فروش به ایران که نسل ازرده خارج اس-300 بوده ازیکی دوپایگاه خود درشوروی خارج وبا اختصاص 2 میلیون دلاربودجه مشمول عملیات بزک کاری ازجمله رنگ آمیزی جدید بدنه، استفاده ازمواردشیمیایی برای ازبین بردن برخی موارد، تعویض شنی هاولاستیک خودروهای محمول و…قرارمی گیرد ولی بدلیل توافق قبلی امنیتی بوش باولادیمیر پوتین معامله فوق دچار کندی می شود والبته درآنهنگام نیزهنوزقرارداد خرید اس – 300 نهایی نشده بود
مزید آگاهی درقراردادامنیتی توافق شده بین روسای جمهورشوروی وآمریکامهمترین موارد عدم تحویل تجهیزات مربوط به ساخت سلاح اتمی ونیزموشکهای دوش پرتاب موسوم به ایگلا (مشابه موشکهای استینگرآمریکایی که می تواند دریک عملیات تروریستی بر علیه هواپیماهای مسافربری بکارگیری شود) به ایران توافق شده ودرخصوص سیستمهای دفاعی موشکی هیچ قیدی وشرطی درتوافق فوق وجودنداشته است ولذا مذاکره بین آمریکا وشوروی برای اخذرضایت یاسکوت آمریکا درقبال قراردادفوق به اتلاف وقت می انجامد.
علی ایحالا پس ازآن رابطه شوروی باایران روندی عادی راداشته وحتی سلاحهای مهمی چون سیستم پیشرفته ضدهوایی تورمی 1، موشکهای زیرسطحی (که حتی آمریکافاقد آنست ودرواقع اژدری است که باسرعت موشک درزیرآب حرکت می کند)، موشکهای ضدتانک پیشرفت، خمپاره یا گلوله های توپ هدایت شونده لیزی و… ازسوی دولت شوروی به ایران فروخته می شود.
سیستمهای اس-300 بدلیل دقت وتوان عملیات درارتفاع بالا می تواند نیروی هوایی آمریکا واسرائیل وازجمله هواپیماهای ویژه بمباران سنگین واستراتژیک نظیرهواپیماهای رادارگریز بی -2 وبی 52 رادچارمشکل اساسی نماید ازسوی دیگر بمباران ازارتفاع بالا دریک طراحی عملیات کلاسیک تقریبا شامل 30% بمباران ها می شود ومابقی آن دربخشهای ارتفاع پست ومیانی صورت می گیرد لذا شوروی تمایل چندانی به تحویل این سیستم مگربا اطمینان ازقطعی شدن حمله به ایران نداشته است
دراواخرسال 2007 با شروع مجدد تهدید به حمله به ایران دردوره ریاست جمهوری جورج بوش دولت شوروی موافقت خودرابااجرای قرارداد 2005 درخصوص فروش سیستم اس-300 به ایران اعلام می کند ومراحل اولیه قرارداد که آموزش نیروهادرشوروی می باشد. نیزآغازمی گردد اما صدورقطعنامه های شورای امنیت سازمان درخصوص محکومیت ایران وتحریمها درسال 2008 ودیدارروسای جدید آمریکا وشوروی درآپریل 2009 موجبات تردید مقامات روسی رافراهم وبالاخص صدورقطعنامه 1929 دراواخرژوئن 2010 که فروش تمام تسلیحات متعارف (هواپیماوتانک وتوپ) وحتی برخی قطعات را به ایران ممنوع می کرد عملا تیرخلاص رابرقراردادفوق زده وباعث شد تامقامات روسی آنرا کان لم یکن اعلام نمایند.
جالب اینکه درهمان ایام رسانه های طرفداردولت ایران دائما ازتحویل سیستمهای فوق به ایران ازطریق بلوروس، جمهوری آذربایجان وونزوئلا خبرداده وحتی شبکه المنارلبنان درمورخه 25 و25 اردیبهشت 78 فیلمی ازحضورموشکها درایران رانیزپخش کرد!!
پس ازآن ایران وروسیه تلاش کردند باتوجه به تاریخ امضای قراردادفوق که قبل ازتاریخ صدورقطعنامه بوده وبه استناد قانون ممنوعیت “عطف به ماسبق” همچنان قراردادفوق رامعتبرتلقی نمایند ولی واکنش جدی شورای امنیت ومقامات غربی مقامات روسی راوادارکرد تا صراحتا اعلام نمایند که ازتحویل سیستم موشکی فوق به ایران منصرف شده اند.
اماایران دریک واکنش مسخره باساختن ماکت این موشکها وبه نمایش گذاشتن آن دریک رژه رسمی ویژه روزارتش خودرا ازتب وتاب نیانداخته وچنین وانمود کند که قراردادفوق حتی فعال یک سیستم نیزبه ایران تحویل شده است یادرجایی دیگرمی گفتند ایران نیازی به این موشکها ندارد وخودرحال ساخت مشابه آنست و….
ولی درهمان حال مقامات ایران تاآنجارفتند که مدعی شدند ازطریق دادگاههای بین المللی دولت شوروی رابرای اجرای قرارداد منعقده تحت فشارقرارخواهند داد ومقامات شوروی نیزبا ابرازتعجب همراه باتمسخرمدعی می شدند که تصمیمات آنهامبنی برلغو قرارداد براساس قطعنامه شورای امنیت وتحریم بین المللی ایران بوده که اجرای آن برای همه کشورالزامی است.