حدود یک ماه و نیم پیش بود که در مقاله ای در وبسایت «NEW SCIENTIST» اعلام شد که «ایران سریعترین رشد علمی در دنیا را دارد» و عنوان شد که رشد علمی ایران ۱۱ برابر نرخ متوسط کشورهای دیگست. مطمئنم خیلی ها اون مقاله رو خوندین و براتون جالب بوده. ترجمه ها و تحلیل هایی هم از اون مقاله شد که با یه چرخ زدن توی اینترنت می تونین پیداشون کنین: به عنوان مثال اینجا.
در راستای پیشرفت علمی کشورمون٬ توی این نوشته می خوام بپردازم به مساله ی سلول های بنیادی که یکی از مسائل داغ علم دنیاست. برای این کار می خوام ترجمه ای آزاد ارائه بدم از مقاله ای که حدود یک ماه پیش در سایت the scientist منتشر شد و بین سایت های ایرانی توی اینترنت بازخوردی نداشت.
فقط اجازه بدین که قبل از ترجمه ی مقاله یه توضیح کوتاه بدم در مورد سلول های بنیادی (stem cells) و اهمیت اونها:
سلولهای بنیادی سلولهای نامتمایزی هستن که توانایی تکثیر و باقی موندن در حالت نامتمایز رو دارن. وقتی جنین در حال شکل گیری هست٬ همه سلول ها یکسان هستند٬ و بدن انسان از سلول های بنیادی تشکیل شده. با گذر زمان این سلول ها به انواع و اقسام سلول های مختلف در اومده و برای جنین دست و پا و قلب و مغز ایجاد می شه. یعنی سلولهای بنیادی قادر به ایجاد هر نوع سلولی در بدن هستن. به عبارتی می‌تونن تحت تأثیر فاکتورهای رشد مختلف در محیط کشت به سلول‌هایی با عملکردهای اختصاصی مثل سلولهای ماهیچه‌ای قلب یا سلولهای تولیدکننده انسولین در پانکراس و بسیاری از بافت های دیگه ی بدن تبدیل شن. و دانشمندها به فکر به کار گیری و کشف جزئیات این سلول ها رو دارن. در آینده ی نه چندان دور٬ اگر فردی قطع نخاع شد٬ با استفاده از سلول های بنیادی میشه قسمت های صدمه دیده رو ترمیم کرد. یا اگر در جراحی به دلیل وجود سرطان پزشک مجبور به قطع ناحیه ای از کبد شد٬ اون ناحیه رو با سلول بنیادی ترمیم کرد و کبد سالمی تولید کرد.
حالا بریم سراغ مقاله:
ایران در حال سرمایه گذاری بر سلول های بنیادی است
الی دولجین
سی سال بعد از سرنگونی شاه٬ کشور ایران در حال انقلابی دیگر هست: ایران سرمایه گذاری سنگینی در تحقیقات سلول های بنیادی کرده است و با وجود امکانات محدود آزمایشگای و مالی٬ این کشور به عنوان یکی از قدرت های علمی رشته ی سلول های بنیادی در آمده است.
حتی با امکانات و زیربناهای محدود٬ دانشمندهای ایرانی توانسته اند در دهه ی گذشته ۶ مورد سلول های انسانی و ۸ مورد سلول های موش را به صورت پانکراس٬ قلب و کبد سالم در بیاورند.
کونراد هوچیدلینگر محقق دانشگاه هاروارد گفت: «خارق العاده است که آن ها با این امکانات این کارها را انجام داده اند. به وضوح آن ها در حال رسیدن به ما هستند»
بر خلاف خیلی از کشورهای غربی که سدهای مذهبی جلوی تحقیقات در این زمینه را گرفته اند٬ در ایران و دیگر کشورهای اسلامی تحقیقات در این باره مشکلی ندارد. بر اساس قوانین قرآنی فقط پس از گذر ۱۲۰ روز از انعقاد نطفه و جان گیری کامل آن دیگر نمی توان در آن دخل و تصرف کرد (معمولا پس از ۳ الا ۵ روز سلول های بنیادی جنین های کشت شده در آزمایشگاه قابل استخراج و استفاده هستند). حتی خامنه ای در سخنرانی خود در سال ۲۰۰۲ تحقیقات در این زمینه را تشویق کرد.
… بعد از اسرائیل ایران پیشرفته ترین کشور در تحقیقات سلول های بنیادی در خاور میانه است.
ایران دهمین کشور در دنیا است که توانسته باشد سلول های انسانی را ایزوله کند. (لینک) و پنجمین کشوری است که توانسته باشد بر این سلول ها دستور نویسی کند. (لینک) بعضی دیگر دست آوردهای خارق العاده ی ایران در این زمینه را می توان از این لینک٬ و این لینک٬ و این لینک مطالعه کرد…
…ایران هر ساله حدود ۰.۶۵ درصد از تولیدناخالص ملی کشور را برای مطالعات علمی کنار می گذارد. این رقم در مقایسه با کشورهای پیشرفته مانند آمریکا -که هر ساله حدود ۳ درصد از درآمد ملی خود را برای تحقیقات خرج می کند- عقب است.
(محاسبه ی سر انگشتی: تولید ناخالص ملی آمریکا حدود ۱۴۴۳۰ میلیارد دلار در سال است٬ که ۳ درصد آن معادل ۴۳۳ میلیارد دلار می شود. این در حالی است که تولیدناخالص ملی ایران٬ حدود ۳۳۵ میلیارد دلار در سال است. یعنی درآمد کل کشور ایران -نفتی و غیر نفتی- کمتر از مبلغی است که آمریکا سالیانه فقط برای تحقیقات علمی خرج می کند.)
…تحریمات و مشکلات اقتصادی٬ همواره منجر به فرار مغزها شده است. ولی آن هایی که در کشور باقی می مانند در بسیاری از موارد ب
رای شرکت در کنفرانس های بین المللی و دریافت ویزا مشکل خواهند داشت. به همین دلیل٬ برای تشویق آمدن محققین بین المللی به ایران٬ موسسه ی رویان هر ساله بزرگترین کنفرانس ایران را برپا کرده و منجر به گردهمایی بیش از ۲۰۰۰ محقق از سرتاسر دنیا می شود.
هوچیدلینگر که در سال ۲۰۰۸ از تاسیسات تحقیقاتی موسسه ی رویان در ایران دیدن کرد گفت: «متعجب هستم که چه گونه با این دستگاه های ساده این چنین فعالیت هایی انجام شده است… ما دستگاه ها را به سادگی از فروشنده ها می خریم٬ ولی این ها راهی جز این که آن را خودشان بسازند٬ ندارند»…